เริ่มเข้าสู่ไตรมาส 4 ของปีแล้ว อีกสักพักก็จะสิ้นปีแล้ว ในช่วงนี้หลายๆองค์กรเริ่มมีการวางแผนกลยุทธ์ แผนธุรกิจในปีต่อไป
สำหรับใน EP นี้ จะเล่าถึงขั้นตอนในการวางแผนกลยุทธ์

การวางแผนกลยุทธ์คืออะไร
การวางแผนกลยุทธ์เป็นกระบวนการในการกำหนดวิสัยทัศน์องค์กร ระบุเป้าหมาย และจัดทำแนวทาง(Roadmap) เพื่อให้มั่นใจได้ว่าวิสัยทัศน์และเป้าหมายองค์กรจะสามารถบรรลุได้ ซึ่งมุ่งเน้นเป้าหมายในระยะกลางหรือระยะยาวมากกว่าเป้าหมายระยะสั้นหรือการดำเนินกิจกรรมประจำวัน

ประเภทของแผนกลยุทธ์
การวางแผนกลยุทธ์เกี่ยวข้องกับการดำเนินการใน 3 ลักษณะ คือ
1.กลยุทธ์ธุรกิจ : แผนกลยุทธ์ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดวิสัยทัศน์ และพันธกิจ โดยพิจารณาจากปัจจัยภายนอกเช่น สภาพตลาด และสิ่งแวดล้อมทางธุรกิจ เพื่อที่จะนำมากำหนดวัตถุประสงค์ทางธุรกิจและจัดสรรทรัพยากรที่จำเป็นเพื่อให้ประสบความสำเร็จ ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่การประเมินจุดแข็งองค์กร เสาะหานวัตกรรมและเพื่อสร้างโอกาสใหม่ๆในอนาคต และสร้างความได้เปรียบเชิงแข่งขันในระยะยาวต่อไป

2.กลยุทธ์องค์กร : แผนกลยุทธ์ที่ถ่ายทอดลงไปในแผนกต่างๆภายในองค์กร ซึ่งเกี่ยวกับการวางโครงสร้างธุรกิจ และ ทำให้หน่วยงานต่างๆสร้างพลังผนึก (synergy) เพื่อดึงศักยภาพพนักงานและทีม ออกมาอย่างเต็มที่ ตัวอย่างเช่น บางองค์กรให้ทีมนวัตกรรมแก้ไขปัญหาของลูกค้า ซึ่งเน้นสิ่งที่ลูกค้าประสบปัญหาเหล่านั้นจริงๆ ทีมนวัตกรรมเสนอแนวคิดและหารือกับทีมวิจัยและพัฒนา เพื่อผลิตสินค้าหรือบริการต้นแบบ จากนั้นทีมพัฒนาผลิตภัณฑ์ก็ผลิตสินค้าสู่ตลาด หน้าที่ของแผนกลยุทธ์องค์กร คือ การเชื่อมให้ทั้งสามทีมทำงานร่วมกัน ภายใต้เวลาที่เหมาะสม OKR เป็นเครื่องมือสำคัญในการเป็นสะพานที่เชื่อมระหว่างกลยุทธ์องค์กร กับ การดำเนินการจริง

3.กลยุทธ์หน่วยงาน: กลยุทธ์ของหน่วยงานเป็นกลยุทธ์ที่แต่ละหน่วยงานดำเนินการ(Department-level process) และเป็นส่วนประกอบย่อยของกลยุทธ์องค์กร

ส่วนประกอบของแผนกลยุทธ์
• วิสัยทัศน์ แสดงถึงเป้าหมายขององค์กร
• พันธกิจ แสดงถึงแรงบันดาลใจและคุณค่าขององค์กร
• วัตถุประสงค์ แสดงถึงสิ่งที่องค์กรต้องการบรรลุ

• การวิเคราะห์ SWOT คือ การวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาสและอุปสรรคขององค์กร
• ตัวชี้วัดหลัก(KPI) เพื่อวัดประสิทธิผลของกลยุทธ์และเป้าหมาย
• การวิเคราะห์อุตสาหกรรม เพื่อที่จะแสดงสถานะปัจจุบัน ของสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ สภาพตลาด ปัจจัยทางสังคมและการเมือง ปัจจัยทางเศรษฐกิจ ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ คู่แข่ง

• แผนดำเนินการ เกี่ยวข้องกับการดำเนินการ กิจกรรมและงานที่ต้องทุกทีมต้องดำเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมายองค์กร
• ประมาณการทางการเงิน แสดงข้อมูลด้านการเงินและแผนการเงินในอนาคต
• บทสรุปผู้บริหาร เพื่อสรุปและแสดงภาพอย่างย่อของแผนกลยุทธ์

การทบทวนแผนกลยุทธ์ขึ้นอยู่กับ คุณลักษณะของแต่ละองค์กร เช่น ในอุตสาหกรรมเทคโนโลยีที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ควรมีการทบทวนแผนกลยุทธ์รายไตรมาส สำหรับในอุตสาหกรรมการศึกษา ที่ไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนัก อาจมีการทบทวนแผนกลยุทธ์รายปีหรือทุก 6 เดือน

เหตุการณ์ที่แต่ละองค์กรควรทบทวนแผนกลยุทธ์
• การเปลี่ยนแปลงสภาพตลาด โดยเฉพาะความต้องการของลูกค้าที่เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางอื่น
• การเกิดขึ้นของมาตรฐานใหม่ในอุตสาหกรรม กฎหมายที่เปลี่ยนไป
• การที่บริษัทคู่แข่งมีการครอบงำกิจกรรม หรือ ควบรวมบริษัท

• การขยายธุรกิจโดยการออกผลิตภัณฑ์ใหม่
• การเปลี่ยนแปลงผู้นำองค์กร

4 ขั้นตอนในการวางแผนกลยุทธ์องค์กร

1.วิเคราะห์แผนกลยุทธ์ป้จจุบัน
หากว่าคุณไม่ใช่องค์กที่เพิ่งตั้งใหม่ คุณจะมีแผนกยุทธ์อยู่แล้ว และเป็นสิ่งสำคัญที่คุณต้องทบทวนแผนกลยุทธ์ปัจจุบัน เช่น หากคุณอยู่ในอุตสาหกรรมเครื่องเสียงซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ หูฟังที่มีการเชื่อมต่อแบบไร้สาย และบริษัทของคุณยังเน้นหูฟังแบบใช้สาย คุณควรที่จะทบทวนแผนกลยุทธ์และจัดสรรทรัพยากรเพื่อสร้างนวัตกรรม หรือ อาจที่จะซื้อบริษัทนั้นเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของบรัทคุณ นอกจากนี้ต้องวิเคราะห์ SWOT และนำ OKRs มาเป็นเครื่องมือในการผลักดันกลยุทธ์ใหม่ขององค์กร

2.พัฒนาแผนกลยุทธ์องค์กรใหม่
สำหรับกระบวนการพัฒนากลยุทธ์องค์กร เริ่มจากการกำหนดวัตถุประสงค์เชิงกลยุทธ์ซึ่งได้จากการวิเคราะห์ในขั้นตอนก่อนหน้า มีการระดมสมอง ร่วมกับผู้มีส่วนได้เสีย เพื่อกำหนดวัตถุประสงค์เชิงกลยุทธ์ใหม่ มีการกำหนดแผนธุรกิจระยะสั้นให้สอดคล้องกับกลยุทธ์โดยรวม ในขั้นตอนนี้ผู้มีส่วนได้เสียอาจใช้แผนที่เชิงกลยุทธ์(Strategy map) เพื่อทำให้เห็นภาพชัดเจนของแผนกลยุทธ์ ซึ่งเครื่องมือนี้จะทำให้พนักงานเกิดความเข้าใจ ยอมรับและร่วมผลักดันกลยุทธ์ใหม่นี้

3.การดำเนินการแผนกลยุทธ์
แผนกลยุทธ์ใหม่นี้จำเป็นต้องมีการสร้างความสอดคล้อง(alignment) ความเป็นหนึ่งเดียว(uniform) เพื่อทำให้เกิดความเข้าใจ ขยายผลและถูกนำไปใช้ทั่วทั้งองค์กร ทั้งในระดับทีมและระดับพนักงาน โดยเป้าหมายองค์กรจะถูกถ่ายทอดลงไปสู่เป้าหมายของทีมและเป้าหมายส่วนบุคคล มีการจัดสรรทรัพยากรและเปลี่ยนแปลงนโยบายหรือกระบวนการทำงาน การเก็บข้อมูล ตัวชี้วัด และสร้างกลไกระบบรายงานเพื่อสื่อสารผลลัพธ์เชิงกลยุทธ์ต่อผู้มีส่วนได้เสียในองค์กร ซึ่งจะทำได้โดยการสื่อสารข้อมูลที่ชัดเจน สิ่งสำคัญในการดำเนินกลยุทธ์ คือ การสร้างความสอดคล้องของเป้าหมายองค์กร วัตถุประสงค์(Objective) ผลลัพธ์หลัก(Key Results) ทั้งทีมและพนักงานต้องขับเคลื่อนองค์กรใปในทิศทางเดียวกัน

4.การประเมินผลและปรับกลยุทธ์ใหม่
การบริหารองค์กรควรใช้ข้อมูลในการที่จะวัดผล ประเมิน หลังจากดำเนินกลยุทธ์ใหม่ไประยะหนึ่งแล้ว ควรมีการประเมินและปรับเปลี่ยน ถ้าจำเป็น เพราะว่าสภาพการณ์ต่างๆมีการเปลี่ยนแปลงไปตั้งแต่ปัจจัยภายในองค์กร เช่น การทำงานที่ไม่สอดคล้องกัน หรือ ปัจจัยภายนอก ที่ตลาดมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ประสิทธิผลของกลยุทธ์สามารถวัดจากตัวชี้วัด KPI ว่าบรรลุตามแผนที่ตั้งไว้หรือไม่

Admin หวังว่าเนื้อหาใน EP นี้ จะทำให้ท่านผู้บริหาร สามารถเข้าใจการวางแผนกลยุทธ์และนำไปใช้ในองค์กรของตนได้ดี หากองค์กรใดสนใจนำ OKR เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการวางแผนกลยุทธ์ติดต่อได้ที่ info@bacconsultant.com ได้เลยครับ สวัสดีครับ แล้วพบกันใหม่

Credit บทความ:https://www.profit.co/blog/okr-university/what-is-strategic-planning-what-are-the-steps-involved-in-creating-a-strategic-plan/